Met klassiek geschoolde musici uit Syrië, Frankrijk en Nederland opende het Mozaïek Ensemble op 13 oktober 2017 in Club Doelen de muzikale dialoog tussen de Arabische wereld en het Westen. We spraken de Syrische sopraan Mireille Bittar over de werkwijze en boodschap van de formatie. ‘Hoe meer je weet over elkaars cultuur hoe comfortabeler je naast elkaar kunt leven.’

Wat is jullie achtergrond en hoe kwamen jullie op het idee om dit ensemble op te richten?

Mireille Bittar: ‘We zijn allemaal klassiek geschoolde musici. Zo heb ik mijn bachelor in operazang gevolgd in Damascus en doe ik nu een master aan het conservatorium van Amsterdam. Met dit ensemble willen we laten zien dat er uit Syrië ook hoogopgeleide mensen komen, mensen die klassieke muziek gestudeerd hebben.’

Is er zo’n vertekend beeld in Nederland door de oorlogsstroom?

‘Dat denk ik wel. Mensen denken dat we alleen volksmuziek luisteren, of dat we geen echte interesse in muziek hebben. Maar niet alleen hebben we een hele rijke Arabische klassieke muziektraditie, ook zijn we heel bekwaam in de Westerse klassieke muziek.’

In de promotekst van het ensemble zeggen jullie een brug te willen slaan tussen oost en west. Hoe komt dat tot uiting in het programma?

‘Allereerst hebben we een westers klassiek ensemble aangevuld met Arabische percussie en een qanun, een Arabisch snaarinstrument. We spelen Arabische klassieke muziek, maar ook westers klassiek repertoire, zoals dat van Mozart en Albinoni. En alle stukken zijn
gearrangeerd speciaal voor dit ensemble. Zo maken we een culturele cross-over tussen die twee culturen.’

Hoe klinkt Mozart met een Arabisch tintje?

‘Apart van het arrangement en de instrumentatie doen we nog iets bijzonders: ik zing een deel in het Arabisch, met typisch Arabische versieringen in de zang. Zo krijgen de mensen die het
stuk kennen een nieuwe ervaring, en herkennen de toeschouwers die juist bekend zijn met muziek uit het Midden-Oosten hun eigen klank in zo’n uitvoering.’

Ook de chanson en jazz-standard Autumn Leaves staat op het programma.

‘Die krijgt dezelfde behandeling: met westerse en oosterse instrumenten, een nieuw arrangement, en, heel bijzonder: ik zing het in het Arabisch. Omdat het een heel beroemd nummer is dat bijna iedereen kent, hoop ik eigenlijk dat er meegezongen gaat worden. Ook al is het in een andere taal.’

Wie willen jullie bereiken met dit programma?

‘We willen graag een heel diverse groep mensen bereiken. Ik wil dat Arabisch sprekende mensen in Nederland, of eigenlijk mensen van allerlei niet-westerse culturen zich thuis voelen bij dit concert, maar ook dat Nederlandse liefhebbers van klassieke muziek ervan genieten en
verrast worden. En we denken bijvoorbeeld ook aan liefhebbers van wereldmuziek en van Turkse muziek: er zijn zoveel verwantschappen tussen de Arabische en de Turkse muziek.’

En op die manier willen jullie de dialoog tussen al die groepen stimuleren?

‘Absoluut. Als mensen bij onze concerten in gesprek gaan en leren over elkaars cultuur is ons
doel geslaagd. Van alle landen in de wereld is Nederland een van de plekken met de meeste
culturen bij elkaar. Hoe meer je weet over elkaars achtergrond, hoe toleranter je wordt en hoe
comfortabeler je naast elkaar kunt leven.’

Interview en tekst Elda Dorren (Club Doelen) oktober 2017